Đổ xô vào trồng tiêu - hệ lụy khó lường
Cập nhật lúc: 13/09/2011
165
Được mùa, được giá
Thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn cho thấy, trong tháng 8-2011, cả nước xuất khẩu đạt 15.000 tấn hạt
tiêu, thu về 91 triệu USD, đưa khối lượng xuất khẩu 8 tháng năm 2011 lên
98.000 tấn với giá trị kim ngạch 545 triệu USD, tăng 6,5% về lượng và
tăng tới 78,7% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Giá tiêu xuất khẩu
tăng mạnh, bình quân 7 tháng đạt 5.499 USD/tấn, tăng 70,4% so với cùng
kỳ. Còn tháng 8 đã đạt tới 6.066 USD/tấn.
Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam
(VPA) dự kiến, năm 2011 Việt Nam sẽ xuất khẩu số lượng tương đương năm
2010, tiếp tục giữ vị trí số 1 thế giới về xuất khẩu hạt tiêu. Bộ Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn mới đây đưa ra dự báo kim ngạch xuất khẩu
hồ tiêu trong năm nay có thể đạt mức hơn 800 triệu USD, tăng gần 70
triệu USD so với con số dự báo của tháng trước.
Những con số trên cho
thấy, xuất khẩu hồ tiêu – một trong các mặt hàng nông sản thế mạnh của
Việt Nam đã và đang mang lại những giá trị kinh tế cao cho người trồng
tiêu. VPA cho rằng, giá tiêu sẽ còn tăng mạnh trong thời gian tới, vì
trong nước chỉ còn khoảng 15.000 tấn tiêu tồn kho. Nhiều thông tin tồn
kho giảm mạnh, nên thương nhân nước ngoài đang đổ vào Việt Nam để mua
tiêu. Điều này lại càng đẩy giá hồ tiêu tăng mạnh. Giá hồ tiêu trong
nước đã ở mức 135.000 đồng/kg. Giá tiêu tăng cao làm người dân trồng
tiêu ở Đắc Lắc, Gia Lai... lao vào trồng mới nhằm tăng diện tích loại
cây này, bất chấp những hệ lụy có thể xảy ra.
Những hệ lụy khôn lường
Tại
Tây Nguyên, từ đầu năm đến nay đã có hàng nghìn ha hồ tiêu trồng mới,
bất chấp vùng đất, khí hậu có phù hợp hay không. Chỉ riêng từ đầu tháng 6
đến nay, Gia Lai đã trồng mới thêm hơn 1.200 ha, đưa tổng diện tích
tiêu hiện có tăng lên 6.000 ha. Tương tự, tại Đắc Lắc, người nông dân
cũng theo phong trào ồ ạt trồng mới hồ tiêu nâng tổng diện tích trồng
tiêu lên tới 6.000 ha.
Sự đầu tư theo kiểu tự phát của người nông dân
ở những địa phương nói trên, nhưng lại không có sự nghiên cứu kỹ lưỡng,
tính toán khoa học, xem xét kỹ giống cây, vùng đất... đã và đang dẫn
đến hệ lụy lớn là: sâu bệnh phát sinh, gây hại cây tiêu ngày càng nhiều.
Chỉ tính riêng trên địa bàn tỉnh Gia Lai, năm nay đã có trên 2.000 ha
hồ tiêu bị sâu bệnh, trong đó 670 ha bị bệnh vàng thối rễ tơ, 210 ha bị
bệnh thối thân thối gốc, trên 1.100 ha bị bệnh tuyến trùng rễ. Tình
trạng người dân đổ xô trồng tiêu khiến nhiều chuyên gia trong lĩnh vực
lo lắng. Bởi nó không những gây thiệt hại trực tiếp đến lợi ích của
người nông dân mà còn gây hệ lụy đối với môi trường khi mà bà con các
dân tộc ở các địa phương đã và đang khai thác gỗ trái phép để làm trụ
tiêu, dẫn đến việc xâm hại tài nguyên rừng, phá rừng trái phép... Thực
trạng trên đã và đang diễn ra song đến nay các địa phương vẫn chưa có
giải pháp nào thực sự khả thi nhằm ngăn chặn.
Trên thực tế, tình
trạng sản xuất manh mún, không theo quy hoạch, thiếu sự đầu tư về mặt
khoa học, kỹ thuật... vẫn diễn ra ở nhiều địa phương. Chúng ta đã từng
nhìn thấy bài học về thực trạng phá rừng trồng sắn ở nhiều địa phương
miền Trung và Tây Nguyên dẫn đến những hậu quả khôn lường về thiên tai.
Và xa hơn là gia tăng tác động biến đổi khí hậu... Tình trạng này lại
đang lặp lại nguyên xi với cây hồ tiêu.
Việc phá rừng với nhiều mục
đích, trong đó có việc chạy theo phong trào trồng sắn, trồng tiêu... sẽ
dẫn đến nguy cơ thoái hóa đất sản xuất. Chạy theo cái lợi trước mắt mà
không tính đến những hậu quả về sau, đó là chúng ta luôn phải đối diện
với khủng hoảng thừa” khi phát triển ồ ạt, và điệp khúc được mùa rớt
giá” khiến nhiều hộ gia đình rơi vào tình trạng phá sản... Những bài học
cay đắng của nhà nông vẫn còn đó, bởi vậy, rất cần sự vào cuộc của các
cơ quan quản lí.
(Theo daidoanket)