Phát triển cà phê: Cải tạo cây giống là cấp thiết
Cập nhật lúc: 01/09/2011
245
Lý giải điều này, tiến sỹ Lê Ngọc Báu, Viện trưởng Viện Khoa học kỹ
thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên, cho biết giải pháp kỹ thuật chăm sóc
cà phê ở Tây Nguyên -vựa cà phê của Việt Nam-được coi là độc đáo, chỉ ở
Việt Nam mới áp dụng, trên thế giới chưa có. Đó là kỹ thuật “trồng âm”-
đưa bầu rễ xuống sâu hơn so với cách trồng của thế giới.
Cạnh mỗi gốc
cây cà phê, thường tạo một chiếc bồn diện tích 4m2, dự trữ được hơn
1.000 lít nước. Mỗi khi vào mùa mưa, nước mưa sẽ chảy và trữ ở trong các
bồn này, nhờ vậy mà nước mưa không làm trôi đất, chống được xói mòn và
trữ được nước tưới cho cây trong mùa khô.
Viện Khoa học kỹ thuật Nông
Lâm nghiệp Tây Nguyên cũng là đơn vị đi đầu trong việc chọn tạo các
giống cây cà phê. Trong nhiều năm trở lại đây, Viện đã được Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận nhiều giống cà phê mới như TN4,
TN5, TN6, TN7, TN8. TN11, TN12, TN13, TN14.
Trong khi bệnh gỉ sắt là
bệnh gây hại lớn nhất cho cà phê ở Việt Nam thì các giống này lại có ưu
điểm kháng được bệnh gỉ sắt trên lá.
Trong vòng 3 thập kỷ qua, diện
tích và năng suất cà phê Việt Nam tăng rất nhanh. Nếu như năm 1980, cả
nước chỉ có 22.500ha, năng suất bình quân 0,78 tấn/ha với sản lượng
khoảng 8.400 tấn thì đến năm 1990, diện tích đã tăng lên đến 119.000ha,
năng suất đạt 1,4 tấn/ha và sản lượng 92.000 tấn. Hiện nay, cả nước đã
có khoảng hơn 500.000ha, trong đó trên 90% diện tích cà phê tập trung ở
các tỉnh Tây Nguyên với năng suất bình quân 1,8-2,0 tấn/ha, sản lượng
khoảng 1 triệu tấn/năm.
Tuy nhiên, việc phát triển ồ ạt đã đặt ra
nhiều vấn đề với cây cà phê, như không kiểm soát được chất lượng cây
giống, kèm theo đó là nhiều vấn đề về quy hoạch, nguồn nước, môi trường.
Đặc
biệt, diện tích cà phê già cỗi ở là cây có độ tuổi trên 20 năm sinh
trưởng kém, năng suất thấp, dưới 1tấn/ha đang ngày một tăng nhanh đe doạ
trực tiếp đến sự ổn định bền vững của ngành cà phê.
Chính vì vậy,
việc cải tạo cây cà phê Việt Nam luôn là vấn đề được quan tâm hàng đầu
của Viện Khoa học kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên, ông Báu khẳng
định.
Theo ông Báu, để thay thế các vườn cà phê già cỗi không có cách
nào khác là chúng ta phải tiến hành tái canh và viện cũng đã đua ra
giải pháp mới là giải pháp ghép chồi giống mới lên những gốc cây cà phê
đã già cỗi với nhiều ưu điểm so với trồng cây cà phê mới bằng hạt.
Phương pháp ghép chồi có nhiều ưu điểm như chi phí thấp hơn, cho thu
hoạch sớm, năng suất cao, kháng bệnh tốt hơn.
Đề cập đến những khó
khăn về kinh phí, vị Viện trưởng này cũng bày tỏ mong muốn các doanh
nghiệp lớn cùng tham gia đầu tư vườn nhân chồi cây cà phê, mỗi hécta cần
đầu tư vốn 1 tỷ đồng, doanh nghiệp hoặc tư nhân tham gia sẽ được hỗ trợ
50%.
Tuy thế, đây cũng đang là thời điểm giá cà phê rất cao, trên
dưới 50.000 đồng/kg, năng suất vườn cà phê dù thấp đến mức chỉ 1 tấn/ha
thì nông dân vẫn có lãi. Bởi vậy, việc cải tạo vườn cả phê đang gặp
nhiều trở ngại do nông dân chưa muốn chặt bỏ cây già để tái canh.
Điều
này kéo theo hệ quả là khi giá cà phê xuống dưới 20.000 đồng kg, nông
dân ồ ạt chặt bỏ cây cũ để trồng cây mới, gây áp lực thiếu cây giống.
Nếu ngành không chuẩn bị sẵn nguồn chồi giống đủ đáp ứng nhu cầu này sẽ
lặp lại tình trạng những năm 1995-2000, nông dân ồ ạt chặt bỏ cây cũ
trồng cây mới bằng những giống kém chất lượng mua trôi nổi trên thị
trường.
Vì thực tế này, Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật Nông Lâm
nghiệp Tây Nguyên kiến nghị lãnh đạo các tỉnh Tây Nguyên nói riêng và
ngành nông nghiệp nói chung cần quan tâm phát triển các vườn nhân chồi
giống, đáp ứng nhu cầu cải tạo các vườn cà phê.
Nông sản này hàng năm
mang về lượng ngoại tệ đáng kể từ việc xuất khẩu. 8 tháng đầu năm nay,
cả nước đã xuất khẩu 958.000 tấn với giá trị đạt 2,1 tỷ USD, tăng 12% về
lượng nhưng tăng tới 72,2% về giá trị so với năm 2010.
Theo quy
hoạch, diện tích cà phê Việt Nam đến năm 2020 chỉ ổn định ở 500.000ha,
giảm 50.000ha so với hiện nay nhưng năng suất phải tăng để nâng sản
lượng. Bởi vậy, yêu cầu cải tạo chất lượng cây giống cà phê là cấp
thiết.
(Theo Vietnam+)