“Trẻ hóa” cây cà phê ở Tây Nguyên, nhu cầu bức xúc và những vấn đề đặt ra ?...
Cập nhật lúc: 12/12/2011
164
Theo số liệu từ Viện KHKT Nông lâm Tây Nguyên, hiện diện tích cà phê già
cỗi ở Tây Nguyên chiếm tỷ lệ cao (trên 100 ngàn ha), khoảng 30% tổng
diện tích trồng cà phê hiện nay của cả nước đã già cỗi và cần phải tái
canh. Các diện tích cà phê ở đây đều có tuổi đời từ 20 -30 năm khai thác
vẫn cho sản lượng quả, tuy nhiên hiện sản lượng và năng xuất của diện
tích cà phê này đang có dấu hiệu giảm dần theo từng niên vụ…..cả nước
hiện có khoảng 530 ngàn héc ta đất trồng cà phê. Tuy nhiên, đáng lo ngại
là đến 30% tổng diện tích cà phê đã già và cho chất lượng thấp, tập
trung chủ yếu tại Đắk Lắk và Lâm Đồng, cần phải thay thế trong vòng 5
đến 10 năm tới.
Đắk Lắk là tỉnh có diện tích, sản lượng cà phê vối
lớn nhất nước, với trên 185.000 ha, sản lượng hàng năm đạt từ 380.000
tấn cà phê nhân trở lên. Tuy nhiên, theo Sở NN&PTTN tỉnh, hiện nay
Đắk Lắk có trên 51% diện tích cà phê có độ tuổi trên 15 tuổi, trong đó
có gần 30.000 ha được trồng trước những năm 90 của Thế kỷ trước nên
trong 5-10 năm nữa, toàn tỉnh có trên 50% diện tích cà phê bị “lão hóa”,
hết chu kỳ kinh doanh cho hiệu quả cao, phải cưa đốn, phục hồi, hoặc
trồng tái canh. Dự báo được tình hình, hiện Đăk Lăk đã xây dựng 4 vườn
nhân chồi, cây giống ghép tại các huyện Cư M’gar, Krông Pắk, Trung tâm
giống cây trồng vật nuôi tỉnh, Viện KHKT Nông- Lâm nghiệp Tây Nguyên,
đáp ứng yêu cầu cây giống, chồi ghép cho các địa phương, doanh nghiệp
cải tạo, làm trẻ hóa lại vườn cà phê. Các dòng cà phê vối chọn lọc như
TR4,TR5, TR6, TR7, TR8, TR9, TR11, TR12 và TR13 do Viện Khoa học Kỹ
thuật Nông- lâm nghiệp Tây Nguyên lai tạo đã được Bộ NN&PTTN công
nhận. Mặc dù đây là những giống cà phê cho năng suất cao, kích cỡ hạt
lớn (tỷ lệ hạt R1 trên sàng 6,5mm) đáp ứng tốt yêu cầu xuất khẩu, kháng
bệnh gỉ sắt cao, chín muộn tránh được bất lợi về mùa mưa trong thời gian
thu hoạch.
Tuy nhiên, hiện toàn tỉnh có khoảng 180.500 hộ trồng cà
phê, trong đó số hộ có quy mô dưới 0,5 ha chiếm khoảng 35% (hơn 63.000
hộ), hộ có quy mô diện tích từ 0,5 đến dưới 1 ha chiếm khoảng 34%
(khoảng 61.000 hộ) và quy mô diện tích từ 1ha đến 2 ha gần 24% số hộ,
còn lại từ 2 ha trở lên chỉ có hơn 75 số hộ canh tác cà phê (gần 13.000
hộ). Việc sản xuất cà phê của tỉnh có quy mô nhỏ lẽ mang tính
chất nông hộ là chủ yếu, do vậy khó khăn lớn nhất là nếu nông dân cưa
đốn để làm “trẻ hóa” tái tạo lại cây cà phê sẽ mất đi sản lượng thu
hoạch hàng năm, ảnh hưởng đến đời sống của chính gia đình họ.Tạo
ra vườn cà phê kinh doanh là bao nhiêu mồ hôi và nước mắt để có được
sản lượng như hiện tại. Tái canh cây cà phê là chuyện phải nghiên cứu kỹ
nếu không lại làm giàu cho các công ty giống, khai hoang… và cuối cùng
là đảo lộn đời sống người dân. Ông Lê Văn Bá xã Ea Nhôn, huyện Buôn Đôn
cho biết “Hiện gia đình tôi có 4 ha cà phê trong đó có tới gần 2ha cà
phê đã trồng trên 15 năm rồi… tôi rất muốn chặt bỏ để trồng cây mới,
nhưng giờ mà chặt bỏ đi thì nhà tôi sẽ mất đi khoản tiền thu từ diện
tích cà phê này, lấy đâu tiền trang trải cuộc sống hàng ngày. Trồng cây mới ít nhất 4 -5 năm mới cho thu hoạch lại” ? .
Thiết
nghĩ, để đón đầu thực trạng cây cà phê bị “lão hóa” trên diện rộng,
kinh doanh cho hiệu quả cao, giữ vững ổn định sản lượng, năng suất cho
ngành cà phê Tây Nguyên nói riêng và ngành cà phê Việt Nam nói chung
ngoài việc vận động bà con thay thế những cây già cổi bằng các giống mới
cho năng suất, sản lượng cao. Về lâu dài nhà nước, nhất là doanh nghiệp
kinh doanh sản xuất cà phê cũng cần có chính sách hỗ trợ để nông dân
cưa đốn để tái tạo lại cây cà phê kịp thời nếu không 5 đến 10 năm nửa
chúng ta sẽ mất đi vị trí dẫn đầu về xuất khẩu cà phê như hiện nay.
Được
biết, hiện tỉnh Đắk Lắk đã và đang triển khai thực hiện đề án phát
triển cà phê bền vững đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 với tổng
đầu tư 1.647 tỷ với mục tiêu nhằm duy trì ổn định 150.000 ha, sản lượng
đạt bình quân 400.000 tấn/niên vụ; tăng tỷ lệ cà phê bột, cà phê hòa
tan, 100% diện tích cà phê trong vùng quy hoạch được tưới chủ động, xây
dựng thêm 10.000 m2 kho bảo quan, sân phơi; kim ngạch suất khẩu hàng năm
đạt 700 triệu USD…. nhằm cải thiện những điểm yếu của sản xuất cà phê.
(Nguồn daktra.com.vn)